Reclame voor Belgïe kansspelen : verbieden of beheren?

3 februari 2018

---

Adverteren voor online casino’s: aandacht besteden aan de verliezen

De opkomst van nieuwe technologieën in de wereld van de kansspelen is niet zonder gevolg gebleven. De mogelijkheid om live te gokken op sportwedstrijden heeft zware implicaties voor de wereld van de advertenties en ook voor de speler zelf. Maar is de explosie aan reclame die gemaakt wordt voor dit type kansspelen wel een goede zaak en is het zonder gevaar?

Adverteren voor kansspelen: een sector in opkomst

Vandaag de dag is het zo goed als onmogelijk om de vele advertenties voor sportweddenschappen te missen in het straatbeeld. Ze bestormen niet alleen onze schermen, maar hebben ook een plaats verworven op het publieke domein. Om maar een simpel voorbeeldje te geven. In de Jupiler League hebben 14 van de 16 teams in meer of mindere mate een contract met een goksite. Dat gaat van reclame op de truitjes tot adverteren naast het veld.

Omnipresente sponsering

Volgens Brieuc Van Damme, die aan het hoofd staat van een politiek adviesbureau en voorzitter is van de Vrijdaggroep (een denktank voor jongeren), hebben een kwart van de ploegen uit de eerste klasse een online casino als sponsor. De hamvraag is of deze vrijgevigheid qua sponsoring het resultaat is van een natuurlijke groei van de markt of van een agressieve politiek van de sector zelf. Wat is de causaliteit van deze opkomst van de kansspelen als adverteerder en als sponsor?

Een vraag naar causaliteit is in de wereld van de kansspelen altijd moeilijk te beantwoorden. Het is alleszins duidelijk dat de opkomst van nieuwe informatie- en communicatietechnologieën (die het live gokken mogelijk hebben gemaakt) de sector geen windeieren heeft gelegd. Een rapport van de Cel Drugsbeleid dat werd gepubliceerd in 2016 kan misschien enig licht op de zaak werpen. Volgens dit rapport hebben de particuliere exploitanten binnen de sector een extreem agressief concurrentiebeleid gevoerd. Het resultaat? Een exponentiële groei van de markt van de kansspelen.

Het draait allemaal rond een goede regelgeving

Johan Albrecht, een onderzoeker verbonden aan het Itinera instituut, beschouwden de intellectuelen en geestelijken aan het begin van de 16de eeuw de eerste vormen van kansspelen als de schaamteloze uitbuiting van de armen. Een waarschuwing die ook vandaag de dag nog een zekere kracht en waarheid in zich draagt. Het is dan ook een groot probleem wanneer het gedrag van een speler zorgwekkend wordt. Dan staat kansspelen bijna synoniem met sociale en familiale drama’s. Een situatie die in het Westen zo’n 1,5% van de bevolking oit wel eens treft.

Professor Albrecht had in 2006 de berekening gemaakt dat de maatschappelijke rekening van gokproblemen vlotjes één miljard euro per jaar waard was. Volgens de cijfers van de kansspelcommissie zijn die getallen echter hopeloos achterhaald. Het aantal mensen op de zwarte lijst is tussen 2012 en 2016 alleen al verdrievoudigd. Het valt dan ook logischerwijze aan te nemen dat ook de gezins- en maatschappelijke kosten die dit met zich meebrengt hoger liggen dan ze voorheen lagen.

De agressieve reclamecampagnes van de kansspelen zijn dan ook een probleem. In de eerste plaats omdat het vooral de zwakkeren van de maatschappij zijn die zich laten verleiden. De armen, de werkzoekende, de jongeren, de laaggeschoolden en zelfs degenen met een verstandelijke beperking. Deze groepen mensen spelen met 2 tot 8 keer zo veel geld online in vergelijking met het gemiddelde zo blijkt uit enquêtes. Een dergelijke internationale enquête kwam een tijd terug overigens nog tot de conclusie dat de impact van reclame onder deze groepen nog groter is. Ligt hier een deel verantwoordelijkheid bij de politieke besluitvormers?

Zelfregulering?

Als een mogelijke oplossing komt het idee van de zelfregulering vaak naar voren. Volgens Brieuc Van Damme kan dit enkel slagen als het gebaseerd is op een filosofie van de kanalisering. Wat betekent dit? Dat de illegale markt die wel degelijk een groot deel is van de kansspelen bestreden wordt door een legaal alternatief te voorzien. Een ander idee dat zeker en vast ook op tafel ligt is een totaal verbod op reclame voor kansspelen, casinospellen, bonussen en promoties.

Het reclameverbod

Uit schrik voor een totaalverbod zijn meer en meer aanbieders zich bewust van het belang van zelfregulering. Het is dan ook niet toevallig dat onlangs een grote speler nog het handvest van februari 2017 ondertekende. Dit handvest is ondertussen onderschreven door zes aanbieders en draagt de boodschap “verantwoord spelen”. Dat betekent ook dat er geen misleidende reclame mag gevoerd worden voor bijvoorbeeld welkomstbonussen of promoties. Velen stellen zich echter de vraag of het vertrouwen op zelfregulering en de agressieve methodes van reclame voeren van de sector negeren de goede manier is. Is men niet blind voor de maatschappelijke gevolgen?

Onverzettelijkheid tentoon spreiden

Zelfbenoemde conventies, tal van handvesten en spelers uit de sector die het voortouw nemen zijn allemaal mooi en nodig. Het gevecht tegen de overdaad aan advertenties is er echter wel eentje die op deze manier onmogelijk te winnen valt. Een beslissing dringt zich dan ook op. Ofwel een exclusief verbod doorvoeren voor reclame op kansspelen of een absoluut verbod voor reclame voor casinospelen, bonussen en promoties in België. Het lijkt een extreme maatregel, maar in de praktijk valt dat best nog mee. Het Belgisch wetgevend kader dat de reclame reguleert op het gebied van kansspelen is immers een stuk flexibeler dan het wetgevend kader in de ons omringende landen.